Vijf vragen over… emissievrij vliegen

Een onderzoek naar emissievrij vliegen heeft vorig jaar een bijdrage gekregen uit de Regeling Regionale Projecten van de RGA. Uit het onderzoek is gebleken dat er voor Noord-Nederland in de nabije toekomst grote kansen liggen op het gebied van emissievrij vliegen (elektrisch en waterstof). Minder uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof is hiervan een logisch gevolg.

Het onderzoek is uitgevoerd door een projectteam van Stichting PEN EM en M3 Consultancy, in samenwerking met Groningen Airport Eelde en NewEnergyCoalition. Ook de provincies Groningen en Drenthe, de gemeenten Groningen en Tynaarlo, Hive Mobility en de Rijksuniversiteit waren bij het onderzoek betrokken. We stelden Gerben Broekema, initiatiefnemer en mede-oprichter van PEN EM, vijf vragen over emissievrij vliegen.

Hoe heeft de subsidie van de Regio Groningen-Assen bijgedragen aan uw project?
“Dankzij de subsidie van de RGA hebben we zeer specifieke kennis in het project kunnen betrekken zoals het doorrekenen van technische prestaties van een elektrisch vliegtuig en het energiegebruik. Dit betreft onder andere het Duitse bedrijf Vaeridion van oud-Airbus-mensen met veel kennis op dit vlak. Die prestaties en de waarschijnlijke planning van ingebruikname blijken duidelijk af te wijken van wat er nu door vliegtuigbouwers wordt gesteld. Daarmee hebben we nu een realistischer beeld van wat wanneer mogelijk gaat worden en kunnen belanghebbende hun planning daarop aanpassen.”

Zijn er verrassende uitkomsten uit het onderzoek gekomen?
“Het onderzoek was echt een eye-opener voor ons allemaal en leverde een paar verrassende inzichten op. Allereerst: de kosten. Die gaan per passagier van een klein batterij-elektrisch vliegtuig met 9 of 19 stoelen zeer waarschijnlijk zelfs lager zijn dan een vliegtuig met 70 stoelen aangedreven met fossiele brandstof. Dat betekent dat je met minder reizigers op een route toch een route rendabel kan krijgen en dus meer bestemmingen mogelijk worden. Vervolgens: het elektriciteitsverbruik. Dat is per passagier met een elektrisch vliegtuig minder dan als je met één of twee mensen in een elektrische auto zit en is min of meer vergelijkbaar met de trein terwijl je drie keer zo snel reist. De uitstoot van fijnstof is zelfs 10 keer lager dan de trein of elektrische auto. Tenslotte: vliegende taxi’s . We hebben gekeken naar de relevantie van ‘vliegende taxi’s’ (een soort helikopter met elektrische aandrijving) en hadden het vermoeden dat die echt heel duur zou zijn waardoor het alleen voor de happy few een optie zou zijn. Het onderzoek toont echter aan dat je al vrij snel na 2030 op een prijs uit gaat komen die in de buurt komt van de prijs van een taxi voor afstanden vanaf ca. 40 tot 150 km.”

Waarvoor of voor wie zou elektrisch vliegen in onze regio een alternatief of beter transportsysteem zijn?
“Voor nationaal en internationaal opererende organisaties is een goede bereikbaarheid een belangrijke factor om zich in een regio te vestigen en om efficiënt zaken te kunnen doen. Het onderzoek toont aan dat emissievrij vliegen rendabel is met een netwerk van 10 tot 15 steden in een straal van 500 tot 750 kilometer vanaf Groningen Airport Eelde. Naar Brussel kun je dan, voor een prijs die in de buurt ligt van een treinkaartje, op één dag heen en terug. Dat bespaart je de helft van de tijd én de hotelovernachting als je met de auto was gegaan. Ook bij logistieke stromen zien we tijd- en prijsvoordelen, bijvoorbeeld voor het vervoer van isotopen die straks in Veendam gemaakt worden. Maar ook medische logistiek en spoedzendingen kunnen zo makkelijker en goedkoper. En, niet onbelangrijke bijvangst: deze ontwikkeling brengt een geheel nieuw ecosysteem van onderzoek, testen, fabriceren en natuurlijk dienstverleners met zich mee. Dat biedt kansen voor bedrijven die in Noord-Nederland actief zijn of zich rondom de luchthaven willen vestigen.”

Wat gaan de inwoners en bedrijven in de Regio Groningen-Assen merken van de resultaten van dit onderzoek?
“De overheden die bij het onderzoek betrokken waren, kunnen de inzichten gebruiken om het mobiliteitsbeleid voor de toekomst vorm te geven. Hierin kan de luchthaven een veel centralere rol als mobiliteitshub gaan spelen. Uiteindelijk zullen inwoners en bedrijven ervan profiteren omdat reizen vanuit de regio naar de luchthaven en vanaf de luchthaven naar de rest van Europa en daarbuiten veel eenvoudiger en duurzamer zal worden. De gemiddelde prijs zal, zeker in het begin, vrij hoog liggen. Maar net als nu ook al gebeurt, zullen goedkopere stoelen naast veel duurdere stoelen verkocht worden waardoor het niet alleen een dienst voor zakenreizigers zal zijn. Tenslotte weten we dat elektrisch vliegtuigen aanmerkelijk stiller zal zijn en geen stikstof en fijnstof uitstoten. Die voordelen zien we nu al met de eerste elektrische lesvliegtuigen. Dat biedt perspectief op minder geluidsoverlast en een gezondere leefomgeving.”

Wat zijn de vervolgstappen die u gaat zetten?
“PEN EM heeft als doel het promoten en versnellen van elektrisch vliegen en mogelijk op enig moment zelf ook daarin actief te worden. Wij zetten ons nú vooral in om de inzichten uit ons onderzoek zo goed mogelijk uit te dragen naar bestuurders, beleidsmakers en de luchtvaartsector zelf. En we willen bijdragen aan de maatschappelijke discussie. Want de komst van elektrisch vliegen, zo is duidelijk gebleken, maakt vliegen ineens van een zeer klimaat- en geluidsonvriendelijke manier van reizen tot een van de meest duurzame en efficiënte.”